چکیده: با وجود نظریات گوناگونی در مورد مبنای مسوولیت مدنی، تقصیر همچنان به عنوان مبنای اصلی در این میان مطرح است. در حقوق ایران نیز اصل و قاعده، مسوولیت مبتنی بر تقصیر است، مسوولیت بدون تقصیر استثنا می باشد. تعاریف گوناگونی از تقصیر به عمل آمده که غالباً ناظر بر تقصیر نوعی هستند و این در حالی است که توجه به اوضاع و احوال و شرایط مرتکب تقصیر، با توجه به انتقاداتی که بر معیار انسان متعارف و معقول...

جرایم در هر دو نظام حقوقی ایران و نظام کامن لا از حیث رکن روانی قابل تقسیم بندی هستند. در خصوص جرایم عمدی و عناصر، ضوابط و شرایط آنها مطالعات نسبتا معتنابهی صورت گرفته است. اما به نظر می رسد در رابطه با موضوع رکن روانی جرایم غیر عمدی به قدر کفایت کار علمی نشده باشد. معمولا باور عامّه این است که جرایم غیر عمدی اصولا کاملا به شکل اتفاقی رخ می دهند و در نتیجه مرتکب آنها نباید مسئول شناخته شود. ام...

یکی از روش‌های مدیریت ریسک در موافقتنامه‌های عملیات مشترک نفتی و به‌طورکلی قراردادهای بالادستی نفتی، استفاده از شروط عدم مسؤولیت متقابل است. در یکی از اقسام پرکاربرد این شروط، طرفین مسؤولیت خود را منوط به تقصیر سنگین و یا تخلف عمدی یکدیگر می‌نمایند. این در حالی است که به‌طور سنتی در نظام حقوقی انگلستان همانند نظام حقوقی ایران، بین درجات مختلف تقصیر (عادی و سنگین) تفکیکی وجود ندارد. اما طبق بررس...

چکیده در مرحلة جرم انگاری، اصل برجرم بودن قتل عمدی است؛ امّا امروزه قتل هایی که نه از روی عمد، بلکه در نتیجه عدم بکارگیری فکر و اندیشه در انجام اقدامات و فعالیتهای مختلف ارتکاب می یابند، عملاً نظم عمومی را به هم زده و ضرورت دارد، که این نوع قتل ها واجد وصف کیفری شوند؛ لذا رکن روانی جرم قتل بسط می یابد و علاوه بر عمد، کوتاهی در بکارگیری فکر و اندیشه، علی رغم قابلیت پیش بینی نتیجة زیانبار را نیز د...

در این مقاله پس از بیان ایرادی که بر ماده 322 قانون مجازات اسلامی وارد است به بیان مفهوم و اعتبار شرط برائت پرداخته می شود، سپس میزان تاثیر این شرط بر معافیت پزشک از مسئولیت، نسبت به بیمارمورد بررسی قرار می گیرد با این مضمون که آیا در صورت ارتکاب هر نوع تقصیری از طرف پزشک باز هم می توان به برائتی که پزشک قبل از اقدام به عمل پزشکی از بیمار اخذ کرده استناد کرد یا خیر؟ پس از آن، اثر این شرط نسبت ب...

چکیده در مرحلة جرم‌انگاری، اصل برجرم بودن قتل عمدی است؛ امّا امروزه قتل‌هایی که نه از روی عمد، بلکه در نتیجه عدم بکارگیری فکر و اندیشه در انجام اقدامات و فعالیتهای مختلف ارتکاب می‌یابند، عملاً نظم عمومی را به هم زده و ضرورت دارد، که این نوع قتل‌ها واجد وصف کیفری شوند؛ لذا رکن روانی جرم قتل بسط می‌یابد و علاوه بر عمد، کوتاهی در بکارگیری فکر و اندیشه، علی‌رغم قابلیت پیش‌بینی نتیجة زیانبار را نیز د...

نقش تقصیر در خسارت تنبیهی پرویز صفری[1] معصومه صوفی قادری [2]   چکیده هرچند هدف مسؤولیت مدنی، جبران خسارت و رفع ضرر از زیاندیده است اما تقصیر، مبنای مسؤولیت مدنی در حقوق ایران می باشد. تقصیر دارای درجاتی است از جمله تقصیر عمدی و غیرعمدی، تقصیر در عمل دارای آثار مهمی می باشد یکی از زمینه هایی که تقصیر بر آن مؤثر است خسارت تنبیهی می باشد؛ خسارات تنبیهی ماهیت غیرترمیمی دارند. این خسارات در دع...

هرچند قانون مجازات اسلامی در بخشهای قصاص و دیات جنایات را به عمدی، شبه عمدی و خطایی تقسیم می‌کند، اما در لابه‌لای قانون با عناوین دیگری چون قتل غیرعمدی مواجه می‌شویم که در مقایسه با تقسیم یاد شده مبهم به نظر می‌آیند. جنایتهای غیرعمدی ناشی از تقصیر در رانندگی که در فصل بیست و هفتم کتاب پنجم قانون مذکور آمده‌اند از این دسته‌اند. نوشته حاضر با ریشه‌یابی این اصطلاح در قوانین پیشین و مقایسه نسبت آن ...

پژوهش حاضر با عنوان نقش اخلاق در حقوق مسئولیت مدنی، جنبه‌های اخلاقی تقصیرکه ‌یکی از مبانی مهم مسئولیت مدنی محسوب می‌شود و جبران خسارت ناشی از آن را به تصویر می‌کشاند. بدیهی است تحقیق و بررسی پیرامون موضوع‌یاد شده مستلزم شناسایی اخلاق می‌باشد. در‌این راستا با شناخت اخلاق و فلسفه آن و با نگرشی بر نظریه‌های اخلاقی، تاثیر آن بر نظریه‌های مسئولیت مدنی مورد سنجش قرار می‌گیرد. پس از معرفی اخلاق، تقصیر...

هر چند قانون مجازات اسلامی در بخشهای قصاص و دیات جنایات را به عمدی، شبه عمدی و خطایی تقسیم می کند، اما در لابلای قانون با عناوین دیگری چون قتل غیرعمدی مواجه می شویم که در مقایسه با تقسیم یاد شده مبهم به نظر می آیند. جنایتهای غیرعمدی ناشی از تقصیر در رانندگی که در فصل بیست و هفتم کتاب پنجم قانون مذکور آمده اند از این دسته اند. با توجه به تقسیم سه گانه مواد 204 و 270 ق.م.ا از جنایت بر اساس رکن ر...